top of page

       Scottish Fold & İskoç Kedisi evcil bir kedidir. Scottish Fold & İskoç kedileri vücutlarında kıkırdak dokuyu etkileyen ''DOĞAL'' dominant gen mutasyonuna sahiptirler. Bu dominant gen, kulaklarının başın önüne doğru öne ve aşağıya doğru ''Kıvrılarak'' bükülmesine neden olur ve buda bu ırk kedilerde ''baykuş'' benzeri bir görünüm olarak tanımlanır. Scottish Fold & İskoç kedileri başlangıçta ''Lop-Eared'' yani Düşük Kulaklı (tavşan kulaklı) olarak adlandırıldılar fakat 1966'da bu ırkın isimleri ''Scottish Fold & İskoç kedisi'' olarak tanımlandı. Kayıtlara bağlı olarak ''Uzun Tüylü İskoç'' kedileri, Highland Fold, Scottish Fold Longhair, Longhair Fold ve Coupari olarak bilinirler.

Scottish Fold Tarihçesi
Çapa 1
Kökeni

İlk Scottish Fold & İskoç kedisi ''Susie'' adında Dişi, kısa tüylere sahip beyaz bir kediydi. Susie 1961 yılında İskoçya Perthshire Coupar Angus yakınlarında bir çiftlikte bulundu.

Susie'nin kulakları alışılmış kedilerin dışında kulaklarının ortasından katlanmış şekildeydi ve ona bir nevi baykuş görüntüsü veriyordu. Susie'nin bebekleri oldu ve 2 bebeği Kıvrık kulaklı doğru. Bir tanesi William Ross isimli kedi sever komşu çiftçi tarafından satın alındı. William Ross 1966da bu yeni cinsi İngiltere Hükümet Kedi Severler Konseyi (GCCF)'ne tescil ettirip kaydını yaptırdı ve genetikçi Pat Turner'ın yardımlarıyla Scottish Fold yavru üretimine başladı. Yetiştirme programlarında ilk 3 yılda 76 kedi yavrusu ürettiler, bunlardan 42si Scottish Fold - Kıvrık Kulak ve 34 tanesi normal dik kulaklı oldu. Buradan alınan sonuç, kulak mutasyonunun basit bir baskın gen nedeni ile gerçekşesiydi.

Susie'nin sadece üreyen ''Snooks'' adında 1 tane Scottish Fold dişi beyaz bir kızı vardı, 2. diğer yavrusu doğumdan kısa bir süre sonra kısırlaştırıldı. Snooks'un doğumundan 3 ay sonra ''Susie'' bir trafik kazasında yaşamını yitirdi. Tüm Scottish Fold kedilerinin soyu en sonunda ''Susie''ye dayanıyor.

Dünyanın ilk Scottish Fold - İskoç Kıvrık Kulak kedisi
Susie

Mary Ross ve William Ross 

Dünyanın ilk scottish fold kedisi sahipleri

Kabul Edilişi

Cins Avrupa'da gösterilmek için kabul edilmedi ve 1971'de GCCF (Hükümet Kedi Severler Konseyi) bazı kedilerdeki uzuvların ve kuyrukların sakat oluşumlarına, genetik zorluklarına ve kulak problemlerine (sağırlık, enfeksiyon ve akıntı) endişesinden dolayı bu ırkın kayıtlarını geri çekti (Sağırlık iki beyaz kedinin eşleşmesinden ortaya çıkan bir genetik yatkınlıktır Fold ( kıvrık kulak)larla çok yakın alaka gösterilemez). Akabinde Scottish Fold & İskoç kedileri Amerika'ya ihraç edildi ve orada British Shorthairs - İngiliz Kısa tüy Kedileri ve American Shorthair - Amerikan Kısa tüy kedileri ile çapraz eşleştirmelerle üretilmeye devam edildi.

 İlk kaygılar oluştuğundan beri, Scottish Fold ırkının çapraz eşleştirmeler sonucunda kulaklarda enfeksiyon, sağırlık ve sağlık problemleri azalmış, kulak yapıları ve kulak içi temizliği önceki kedilerden daha iyi oluşmuştur.

Popülarite

Scottish Fold & İskoç Kedilerinin nadir görülen fiziksel ayırıcı özellikleri (kıvrık kulakları) sevgi dolu arkadaş canlısı olmalarıyla birleşerek bu ırkı en çok aranan evcil hayvan yaptı. Scottish Fold & İskoç kedileri bir çok ırka kıyasla herzaman çok daha pahalı olmuştur.

Irkın Fiziksel Özellikleri
Çapa 2
Kulaklar

           Tüm Scottish Fold & İskoç kedisi yavruları doğduklarında dik, kıvrılmamış kulaklara sahiptirler ve 'Fold - Kıvrık Kulak' geni baskın olan yavruların kulakları 21 gün içinde kıvrılmaya başlar. Kulakları kıvrılmayan dik kalan yavrular Scottish Straights & İskoç Dik Kulak olarak adlandırılır. Orjinal Scottish Foldların kulaklarında sadece bir kıvrım bulunur, fakat bazı seçici üreticiler, ürettikleri özel seçim eşleştirmeler kulakların kafaya tamamen yapışık olcak şekilde 2-3 katlı kıvrım haline getirdiler. 

Irkın ayırıcı özelliği katlanmış kulaklarıdır, Kulakların kıkırdağını etkileyen eksik tamamlanmış dominant gen tarafından üretilir ve kulaklar öne ve yanlara katlanarak başa kapak benzeri bi görünüm kazandırır.

Daha küçük, sıkı ve sıfır kapanmış kulaklar diğer normal kıvrıklıkta daha açık olanlara nazaran daha çok ilgi görür. Büyük yuvarlak gözler ve baş yanak ve bıyığın birbiriyle olan yuvarlak görüntüsü, genel olarak yuvarlak bi kafa görüntüsüne yardımcı olur. 

Kıvrık ve kapalı kulaklara sahip olmalarına rağmen kulaklarını istedikleri gibi hareket ettirebilirler, sinirlendiklerinde veya gürültüyle tetiklendiklerinde kulaklarını geriye çevirebilirler veya sesin geldiği yöne doğru kulaklarını döndürebilirler.

Vücut

Scottish Fold & İskoç Kedileri orta boyutlarda kedilerdir. Erkekleri genellikle 4-8kg arasındadır, dişiler ise 3-6kg arasında olabilirler.

Scottish Fold & İskoç kedilerinin vücut yapıları, özellikle kafa ve suratı genellikle yuvarlaktır, ve gözleride geniş ve yuvarlaktır.

 Burun kısa ve yumuşak bir eğriye sahiptir ve kedinin vücudu yumuşak hatlara sahiptir, yastığımsı bir görüntüsü ve ön bacakları arka bacaklarına nazaran daha kısadır. Boyunları kısa ve kafası kubbe gibi yuvarlaktır.  Geniş aralıklı gözlere sahip Scottish Fold & İskoç kedileri tatlı bir ifade verirler.

Kürk

Scottish Fold & İskoç Kedileri uzun veya kısa tüye sahip olabilirler ve hemen hemen her renk veya farklı renk kombinasyonlarında kürkleri olabilir. 'Highland Fold & Uzun Tüylü Kıvrık Kulaklı' kediler üst uyluklar, parmaklar, kulaklar ve kuyruk çevresinde daha uzun ve son derece yoğun kürke sahiptir.

Huy - Mizaç

Scottish Fold & İskoç Kedileri, kıvrık kulaklı olsun veya olmasın, tipik olarak iyi huylu ve sadıktır ve bir evin içindeki diğer hayvanlarla iyi anlaşır uyum içinde yaşarlar. Doğaları gereği sahiplerine çok bağlı ve oldukça sevecen davranırlar.

Scottish Fold & İskoç Kedileri çok zeki, oyunculukları, ve temizlikleri yüksek puan alır. Dışarda bulunmaktan, oyun oynamaktan ve farklı aktivitelerden çok keyif alırlar. Yanlız olmayı hiç sevmedikleri gibi bu onları depresyona itebilir. Ayrıca Scottish Fold & İskoç Kedilerinin inatçı olmasıda yaygın bir davranıştır.

Alışkanlıkları

Scottish Fold & İskoç Kedileri özellikle sırt üstü yatmalarıyla bilinirler. Tipik olarak yumuşak sesleri vardır ve diğer tanınan ırklara nazaran miyavlama repertuarı daha karışık ve değişiktir. Ayrıca bu Irk Kediler bacaklarını uzatarak ayakları karnına yakın insan gibi oturması ile bilinir. 'Buda pozisyonu' oturma denilebilir.

Genetik
Çapa 3

Geçmişteki bir çalışmada, kulak kıvrılmasını kalıtsal otozomal dominant özellikler olarak önermektedir. Daha sonraki bir araştırma, tamamlanmamış bir üstünlük geni önderdi. Kıvrık kulaklara sahip bir kedi, 1 (Fd) (heterozigot) veya 2 kopya (Fd) (homozigot) gene sahip olabilirler. Normal dik kulaklı bir kedi 2 kopya (fd) genine sahip olmalıdır.

Homozigot Foldların tüm Foldlarla eşleştirilmeleri ağır sağlık sorunları oluşturabilmesinden dolayı bu eşleşmeler etik dışı olarak sayılır. Homozigot normal eşleştirmeler yanlızca Heterozigot Foldlarlar doğar ancak muhtemelen etik olan üretim programlarında homozigot kediler üretilmemelidir.

Sadece genel kabul görmüş üretim, %50 heterozigot Foldlar ,%50 normal üretme şansı verir.

Bazı Fold olmayan (dik kulaklı) kedilerinde Heterozigot Fold olduğuna dair şüpheler vardır ancak genin çok düşük ekspresyonu yüzünden kedi dik kulaklı görünür. Bu tür kediler yavruluklarında başlangıçta Fold-Kıvrık Kulaklara sahip olur ama sonradan kulaklar dikleşir. Bu nedenle bazı yetiştiriciler Scottish Straight & Dik kulaklı İskoç kedisi eşleştirmelerinde kedinin geçmişini bilmiyorsa çekinebilir, bu kedilerini Sadece British Shorthair & İngiliz Kedileri ile çapraz olarak eşleyebilir. Eğer 'Scottish Straight & Dik kulaklı İskoç kedisini' illaki 'Scottish Fold & Kıvrık Kulaklı Kedi' ile eşleştirmek isterse geçmişini bilmiyorsa, ilk olarak British Shorthair & İngiliz kedisi ile eşleştirim genetik olarak Fold olup olmadığını anlayabilir. Eğer bu 'Scottish Straight & Dik kulaklı İskoç kedisi' eşleştirmede 'Scottish Fold & İskoç Kıvrık kulak kedisi' ile olursa %75 şans Fold-Kıvrık Kulak (%24 Homozigot foldlar, %50 Heterozigot Foldlar) ve %25 Dik kulaklı yavrular olabilir.

Sağlık
Çapa 4

Scottish Fold'in tipik ömrü 15 yıldır. Yaşam kalitesine gore bu değişebilir.

 Scottish Foldlar, polikistik böbrek hastalığına (PKD) ve kardiyomiyopatiye duyarlıdır. Scottish Foldlar dejeneratif eklem hastalıklarına eğilimli olup, en sık kuyruk, ayak bilekleri ve dizleri etkileyerek hareket kısıtlamasına neden olabilir.

Osteochondrodysplasia

Osteokondrodisplazi (OKB), vücutta kıkırdak ve kemik gelişimini etkileyen gelişimsel bir anormalliktir.

 Bu durum Scottish Fold ırkdaki kulak kıvrımınansebep olur ve şimdiye kadar yapılan araştırmalarda tüm Scottish Fold kedilerinde bu vardır.

 Homozigot Foldlar, hatalı şekillendirilmiş kemik yapılarından etkilenir ve erken yaşta ağrılı dejeneratif eklem hastalıkları geliştirir.

 Bu durum aynı zamanda heterozigot Foldlarıda etkiler, ancak genellikle daha düşük bir oranda ve daha sonraki bir yaşta etkilenebilir. Bazıları asemptomatik olacaktır.

Etik üreticiler, homozigot fold üretmekten kaçınmak için Fold/Fold eşleştirmezler, sadece Fold/Dik kulaklı eşleşmeler yapılır (Munchkin & Cüce Kedilerde bu şekilde eşleşir) çünkü heterozigot foldlar aynı zamanda şiddetli ilerleyici artrit geliştirebilir, bazı araştırmacılar fold kedilerin üretilmesinden vazgeçilmesini istiyorlar. Bu nedenle İngiliz Kedi Severler Konseyi (GCCF) ve Federation İnternationale Feline (FIFE) bu cins kedilerin kayıtlarını kabul etmemektedir.

The Cat Fanciers' Association (CFA) yetiştiricileri yanlızca Fold/Dik Kulaklı eşleşmeleri yaparak sert kuyruk, kısalmış kuyruk ve kemik lezyonlarıyla ilgili problemlerin ortadan kalktığını belirttiler. FIFE tartışmasında, İngiliz yetiştiriciler problem kendi kedilerinde veya ürettikleri kedilerde görmediklerini iddia ettiler ve bunu gösteren çalışmalarda tüm heterozigotların da durumu küçük bir örneklem boyutuna sahiptir.

Sağlıklı arka bacaklara sahip Scottish Fold kedi bulmak için 300 yetiştiriciye ücretsiz röntgen çekimi teklif edilmiş ancak hiçbir zaman toplanamamıştır.

Benzer bir teklifte World Cat Federation (WCF-Dünya Kedi Federasyonu) tarafından Leslie Lyons ile birlikte yapılmış fakat yine yanıt alınamamıştır. FIFE klübü Scottish Fold kedilerini bir kedi ırkı olarak tanımayı hiçbir zaman düşünmediklerini belirtmişlerdir.

 Scottish Foldlar hakkındaki bir raporda, ‘Yeni Zelanda Kedi Severleri’ (NZCF) için ‘Üretim Standartları Danışma Konseyi’ (BSAC)  şunları belirtmektedir.

  • Yetiştiriciler heterozigot kedilerinin OCD (OKB) geliştirdiklerini veya geliştirebileceklerini gösteren delillerin gücünü takdir etmemiş olabilir.

  • Araştırmalar tüm heterozigot foldların OCD geliştirdiğini gösteriyor ve anektod kanıtlar bunu gösteriyor, heterozigot foldlar, OCD ( OKB) geliştirebilir veya geliştiriyor, hafif etkilenen ebeveynlerin hafif derecede etkilenmiş yavru sahibi olma ihtimalinin daha fazla olup olmadığını göstermezler.

  • Ayrıca Scottish Foldların yüzde kaçının ciddi derecede etkilendiğini göstermezler.

Raporda, Scottish Fold üretiminin yasaklanmasını haklı gösterecek yeterli bilgi olmadığı, fakat bir endişeyi haklı çıkardığını belirtmiştir.

Önerilen Yönergeler şunları içerir;

  • Herhangi bir kanıt için üreyen kedinin zorunlu veteriner muayenesi, topallama, uzuvda sertlik ve ağrı belirtilerinde kedinin kısırlaştırılması şartına neden olabilir.

  • Üretilcek kedinin periyodik olarak X-Rays (röntgen) çekilmesi şartı, çekilen x-rayin klinik semptomlarla karşılaştırılması, belli seviyede iskelet değişikliği olan kedilerin muhtemelen kısırlaştırılması şartına neden olabilir.

  • Üreticilerden ve evcil hayvan sahiplerinden, NZCF veya bir araştırmacı tarafından kedilerinin sağlığı hakkında raporlar vermek üzere periyodik olarak görüşülmesini istemek.

  • Yeni Zelandadaki FOCD Scottish Foldların genel bilgilerini harmanlamak için tüm bilgiler BSAC ye rapor edilecek/sunulacak.

  • Scottish Foldların zaman içindeki izini takip edebilmek için gereksinimler 5 yıl yapılacaktır.

bottom of page